7 Καλές Πρακτικές για αστική ανάπτυξη υπό την καθοδήγηση των νέων

Τα βασικά στοιχεία της ενδυνάμωσης των νέων 

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός πως ο άνθρωπος περνάει στο σχολείο τα περισσότερα χρόνια κατά τα οποία διαμορφώνεται ο χαρακτήρας του. Με αυτό το σκεπτικό, το Λούμπλιν (Πολωνία) έχει αναπτύξει δύο Καλές Πρακτικές URBACT, που περιλαμβάνουν μαθητές ηλικίας ακόμα και μόλις έξι ετών. 

Πρακτικές 1 και 2 - Λούμπλιν (Πολωνία) 

Το Πρόγραμμα Entrepreneurial Kids συστάθηκε για να εξοικειώσει μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με τα  βασικά στοιχεία της επιχειρηματικότητας, μέσω πρακτικών εργαστηρίων και διαδραστικής μάθησης. Έτσι, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε πραγματικά επιχειρηματικά σενάρια, να καλλιεργήσουν κριτική σκέψη, ομαδικότητα και ικανότητες επίλυσης προβλημάτων. Με την υποστήριξη εκπαιδευτικών και επαγγελματιών των τοπικών επιχειρήσεων, οι μαθητές εργάζονται πάνω σε πρότζεκτ μικρής κλίμακας, από σχεδιασμό προϊόντων μέχρι κατανόηση της χρηματοοικονομικής παιδείας. 

Από το 2018, στο Πρόγραμμα έχουν συμμετέχει παραπάνω από 2.100 παιδιά ηλικίας 6 έως 10 ετών. Η ενσωμάτωση της επιχειρηματικότητας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, θέτει βάσεις και για άλλες πόλεις που επιθυμούν να προετοιμάσουν τις νέες γενιές για τους γρήγορους ρυθμούς των αστικών περιβαλλόντων, μέσω ενός συμμετοχικού και πρακτικού τρόπου. 

Με το Δίκτυο Youth Spaces, το Λούμπλιν μεταμορφώνει αστικούς χώρους που δεν αξιοποιούνται κατάλληλα σε ζωντανούς, δημιουργικούς και φιλικούς προς τους νέους χώρους. Το Πρόγραμμα, που αναπτύχθηκε μαζί με τη νεανική ομάδα Hej!, έχει καθιερώσει ένα δίκτυο ασφαλών και προσβάσιμων τοποθεσιών σε όλη την πόλη, όπου οι νέοι -από 10 μέχρι 30 ετών- μπορούν να συναθροίζονται, να ανταλλάσσουν ιδέες, και να συμμετέχουν σε πολιτισμικές, εκπαιδευτικές και κοινωνικές δραστηριότητες. 

Ποιο είναι το βασικό μήνυμα για την πόλη σας; 

Και στις δύο πρακτικές, η προσέγγιση του Λούμπλιν δείχνει πώς οι πόλεις μπορούν να αναθεωρήσουν τους συνηθισμένους τρόπους συμμετοχής των νέων, παρέχοντάς τους στοχευμένους, δυναμικούς χώρους δραστηριοποίησης, ειδικά προσαρμοσμένους στις διαρκώς εξελισσόμενες ανάγκες των νεότερων γενιών. Επιπλέον, η επιτυχία και των δύο προγραμμάτων απορρέει από την ικανότητα συγχώνευσης και συνύπαρξης των παραδοσιακών εκπαιδευτικών πλαισίων με πραγματικές καταστάσεις της καθημερινής ζωής, προωθώντας έτσι μια νοοτροπία καινοτομίας που ξεκινάει από τη νεαρή ηλικία. 

Υποστηρίζοντας τη μετάβαση στο εργατικό δυναμικό 

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, περίπου το 11,2% των ανθρώπων μεταξύ 15 και 29 ετών δεν είναι ούτε απασχολούμενοι ούτε εγγεγραμμένοι σε εκπαιδευτικά ή επαγγελματικά προγράμματα κατάρτισης. Τα χαμηλά επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης και η έλλειψη επιχειρηματικών ευκαιριών συχνά εμποδίζουν τους νέους από το να πραγματοποιήσουν μια επιτυχή μετάβαση στο εργατικό δυναμικό. 

 Πρακτική 3 - Albergaria-a-Velha  (Πορτογαλία) 

Προσπαθώντας να αντιμετωπίσει την ανεργία στους νέους, η πόλη Albergaria-a-Velha έχει εγκαινιάσει το Entrepreneurship+ Academy. Το Πρόγραμμα συνδέει νεαρούς επιχειρηματίες με τοπικές επιχειρήσεις και ειδικούς του κλάδου, δημιουργώντας ένα υποστηρικτικό "οικοσύστημα" για καινοτομία και εργασιακή απασχόληση. Μέσα από μια σειρά πρακτικών εργαστηρίων (workshops), συνεδριών καθοδήγησης και εκδηλώσεις δικτύωσης, οι μαθητές αποκομίζουν πρακτικές εμπειρίες σχετικά με την επιχειρηματική ανάπτυξη, τη χρηματοοικονομική επιμόρφωση και τη διαχείριση προγραμμάτων. 

Καλλιεργώντας μια επιχειρηματική νοοτροπία, το Πρόγραμμα ενδυναμώνει και κινητοποιεί τους μαθητές είτε να ξεκινήσουν τα δικά τους εγχειρήματα είτε να εφαρμόσουν τις ικανότητες που απέκτησαν μέσω του Προγράμματος στις υπάρχουσες αγορές εργασίας. 

Πρακτική 4 - Λισαβόνα (Πορτογαλία) 

Παρομοίως με την Albergaria-a-Velha, η Λισαβόνα αντιμετωπίζει το χάσμα ικανοτήτων στοχεύοντας να ενισχύσει τη νεανική επιχειρηματικότητα και την επαγγελματική ανάπτυξη με το Πρόγραμμα SEED. Το Πρόγραμμα αυτό παρέχει στους νέους εκπαίδευση στη δημιουργία επιχειρήσεων, τον χρηματοοικονομικό σχεδιασμό και το ψηφιακό marketing, διασφαλίζοντας πως οι νέοι θα αποκτήσουν πρακτικές ικανότητες που ανταποκρίνονται στις  τρέχουσες ανάγκες της αγοράς εργασίας. 

Το Πρόγραμμα SEED περιλαμβάνει καθοδήγηση από επαγγελματίες του κλάδου, που βοηθούν τους συμμετέχοντες να βελτιώσουν τις επιχειρηματικές τους ιδέες και να αποκτήσουν πληροφόρηση βασισμένη σε πραγματικές δυναμικές και καταστάσεις. Ένα βασικό στοιχείο του Προγράμματος είναι η ισχυρή συνεργασία του με τοπικές επιχειρήσεις και θεσμούς, καλλιεργώντας έτσι ένα περιβάλλον όπου οι νέοι επιχειρηματίες μπορούν να δοκιμάσουν και να "ζυγίσουν" τις ιδέες τους, γνωρίζοντας, ταυτόχρονα, προσωπικά τους εργοδότες. 

Ποιο είναι το βασικό μήνυμα για την πόλη σας; 

Συνδυάζοντας την εκπαίδευση, την καθοδήγηση και τη πρακτική εμπειρία, οι δύο Πορτογαλικές πόλεις προσφέρουν ένα μοντέλο προς μίμηση για πόλεις που επιθυμούν να ενισχύσουν την απασχόληση των νέων και να δημιουργήσουν ένα πιο υποστηρικτικό οικοσύστημα για τη νεανική επιχειρηματικότητα. 

Λήψη αποφάσεων καθοδηγούμενη από τους νέους

 Είναι αυτονόητο πως το μέλλον ανήκει στους νέους . Ωστόσο, οι φωνές των νέων συχνά δεν ακούγονται στη διαδικασία διαμόρφωσης των πόλεων στις οποίες ζουν. Έτσι, όχι μόνο οι νέοι νιώθουν πως η άποψή τους δεν είναι σημαντική, αλλά και αισθάνονται αποσυνδεδεμένοι από τη διαδικασία διαμόρφωσης πολιτικών, γεγονός που έχει ως επίπτωση τη μη ενασχόληση και την έλλειψη εμπιστοσύνης στους τοπικούς θεσμούς. 

Πρακτική 5 - Κλούζ Ναπόκα (Ρουμανία) 

Η πρωτοβουλία Com'On της πόλης του Κλούζ, έχει εισαγάγει ένα συμμετοχικό μοντέλο προϋπολογισμού που είναι ιδιαίτερα προσαρμοσμένο στις νεότερες δημογραφικές ομάδες. Το Πρόγραμμα έχει υποστηρίξει παραπάνω από 1.000 πρωτοβουλίες μικρής κλίμακας. Οι νέοι έχουν την ευκαιρία να προτείνουν προγράμματα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κοινότητας και καλύπτουν τομείς όπως ο πολιτισμός, η εκπαίδευση και η κοινωνική συμπερίληψη. Περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι της κοινότητας έχουν συμβάλλει στο να αποφασιστεί ποιες ιδέες θα χρηματοδοτηθούν από το Δήμο. 

Η πρωτοβουλία αυτή, φανερώνει πως ο συμμετοχικός προϋπολογισμός δεν χρειάζεται να είναι περίπλοκος, αντιθέτως η απλοποίηση της πρόσβασης μπορεί να διασφαλίσει τη διαφάνεια και να προωθήσει τη συμμετοχή των νέων, καθιστώντας τη διαδικασία πιο αποτελεσματική και επεκτάσιμη σε διαφορετικά αστικά πλαίσια.  

Πρακτική 6 - Cascais (Πορτογαλία)

Το Πρόγραμμα Youth Participatory Budget δίνει τη δυνατότητα σε νέους ανθρώπους να επηρεάσουν με άμεσο τρόπο τις δαπάνες και τη λήψη αποφάσεων του δήμου τους. Ειδικότερα, η πρωτοβουλία αυτή, επιτρέπει στους νέους να προτείνουν, να αναπτύσσουν και να ψηφίζουν προγράμματα που ωφελούν τις κοινότητές τους. Με ειδικά αφιερωμένο προϋπολογισμό από το δήμο, τα προγράμματα που επιλέγονται - ποικίλουν από πολιτισμικές πρωτοβουλίες μέχρι βελτιώσεις στις υποδομές- χρηματοδοτούνται και υλοποιούνται από την τοπική κυβέρνηση. 

Η πρωτοβουλία αποδεικνύει πως η ουσιώδης συμμετοχή δεν απαιτεί σημαντική οικονομική επένδυση αλλά μάλλον μια ισχυρή πολιτική δέσμευση στη συμπερίληψη των νέων και στη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών και πλατφορμών. Πόλεις κάθε μεγέθους μπορούν να αναπαράγουν την προσέγγιση, αφιερώνοντας ένα τμήμα του προϋπολογισμού τους σε πρωτοβουλίες καθοδηγούμενες από τους νέους, διαβεβαιώνοντας πως οι νεανικές φωνές θα διαμορφώνουν το μέλλον των κοινοτήτων τους. 

Πρακτική 7 - Βαλόνγκο (Πορτογαλία) 

Το να ενθαρρύνονται οι νέοι να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο σε τοπικά ζητήματα, δεν προϋποθέτει  μόνο την ύπαρξη ευκαιριών, αλλά και την εμπιστοσύνη στη δυνατότητά τους να λαμβάνουν αποφάσεις. Το Πρόγραμμα του Βαλόνγκο Participatory Youth Budget δημιουργεί μια άμεση σύνδεση ανάμεσα στη λήψη αποφάσεων από τους νέους και από το δήμο, επιτρέποντάς στους πρώτους να προτείνουν και να ψηφίζουν προγράμματα. 

Με την ψήφο, υπάρχει και μια ανατροπή: όλες οι προτάσεις για προγράμματα πρέπει να προέρχονται από τους ίδιους τους νέους. Τα προγράμματα που κερδίζουν λαμβάνουν χρηματοδότηση και υποστήριξη για την εφαρμογή τους, εδραιώνοντας την άποψη πως οι ιδέες των νέων βρίσκουν ανταπόκριση και μπορούν να οδηγήσουν σε απτά αποτελέσματα. 

Ποιο είναι το βασικό μήνυμα για την πόλη σας; 

Παραχωρώντας στους νέους άμεσο έλεγχο πόρων, το Κλούζ, το Cascais και το Βαλόνγκο δεν προωθούν μόνο τη συμμετοχή, την υπευθυνότητα και την ιδιότητα του ενεργού πολίτη, αλλά και την επιχειρηματικότητα και την ικανότητα διαχείρισης προγραμμάτων. Βάζοντας σε προτεραιότητα τη διαφάνεια και την προσβασιμότητα, οποιαδήποτε τοπική κυβέρνηση μπορεί να υιοθετήσει αυτό το μοντέλο, διαβεβαιώνοντας πως οι νέοι πολίτες διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση των μελλοντικών τους αστικών περιβαλλόντων.

Ανακαλύψτε περισσότερα στην ηλεκτρονική βάση Καλών Πρακτικών URBACT 

Και στις επτά Καλές Πρακτικές URBACT που αναφέρθηκαν στο άρθρο, ξεχωρίζουν οι αξίες της προσβασιμότητας, της ενδυνάμωσης και των απτών αποτελεσμάτων που επιτρέπουν την αποτελεσματική συμμετοχή των νέων στις Ευρωπαϊκές πόλεις. Είτε μέσω συμμετοχικών προϋπολογισμών, επιχειρηματικής εκπαίδευσης, ή ειδικά διαμορφωμένων πλαισίων για νέους, η επιτυχία αυτών των λύσεων έγκειται στην παροχή πραγματικών ευκαιριών στους νέους, ώστε αυτοί να διαμορφώσουν το περιβάλλον, στο οποίο ζουν. Πιο σημαντικά, αυτές οι πρακτικές φανερώνουν πως όταν οι νέοι εξοπλίζονται με πόρους, εμπιστοσύνη και λαμβάνονται υπόψη στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, γίνονται ενεργοί φορείς αλλαγής προς περισσότερο συμπεριληπτικές, δυναμικές και προσανατολισμένες προς το μέλλον κοινότητες. 

Μείνετε συντονισμένοι για περισσότερα άρθρα που αφορούν ποικίλες θεματικές ομάδες των Καλών Πρακτικών, που έρχονται σύντομα! Στο μεταξύ, εξερευνήστε την ηλεκτρονική βάση Καλών Πρακτικών URBACT, η οποία περιλαμβάνει συναρπαστικές πρακτικές σχετικά με την ισότητα των φύλων στις πόλεις, την κλιματική δράση και ποικίλα άλλα θέματα. Όλες οι Καλές Πρακτικές URBACT έχουν επιλεγεί κατόπιν αξιολόγησης της κάθε πρακτικής από ειδικούς: τον τοπικό της αντίκτυπο, το βαθμό σχετικών συμμετοχικών και ενσωματωμένων προσεγγίσεων, καθώς και την πιθανή της μεταφορά σε άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις. 

Θέλετε να συναντήσετε τους ανθρώπους που εμπνεύστηκαν αυτές τις Καλές Πρακτικές; Συμμετάσχετε μαζί μας στο URBACT City Festival, που θα διεξαχθεί στο Βρότσλαβ της Πολωνίας στις 8 με 10 Απριλίου 2025. Εκπρόσωποι των 116 προσφάτως επιλεγμένων Καλών Πρακτικών URBACT θα ηγηθούν μιας αποκλειστικής συνεδρίας γνωριμίας. Εγγραφείτε τώρα για να μάθετε περισσότερα για τις επιτυχίες τους...και πώς μπορείτε να τις πραγματοποιήσετε και στην πόλη σας!