Een stedelijk actieplan opzetten
Om een goede planning en programmering van stedelijke acties mogelijk te maken, in overeenstemming met het lokale beleid, voorzien steden en gemeenten zichzelf van strategische documenten die toekomstperspectieven schetsen. Dit staat bekend als een stadsontwikkelingsstrategie.
De uitvoering van deze strategie vereist noodzakelijkerwijs de implementatie van de projecten, zoals deze zijn gedefinieerd in de strategie. De financiële middelen die lokaal beschikbaar zijn, zijn echter niet altijd voldoende om alle benodigde investeringen te dekken. Het zoeken naar externe financiering is daarom een essentiële aanvulling geworden.
Deze externe financiering is ook welkom in het kader van URBACT-projecten die, zodra hun geïntegreerde actieplan is voltooid, middelen moeten mobiliseren om de bedachte acties uit te voeren.
Zoeken naar specifieke financiering voor elke gemeente
Aangezien financiering een onmisbare voorwaarde is voor het realiseren van een project, streven steden en gemeenten er allemaal naar om hun deel binnen te halen. Zoals bekend, berust vandaag een groot deel van de publieke financiering op de deelname aan verschillende projectoproepen die een actieve benadering van de publieke autoriteiten vereisen.
De systemen die door deze publieke autoriteiten worden opgezet om deze middelen te verkrijgen, verschillen echter aanzienlijk van geval tot geval. In sommige gevallen ligt het initiatief bij een of meer ambtenaren van de lokale overheid, terwijl in andere gevallen de zoektocht meer gestructureerd is op afdelingsniveau. In zeldzamere gevallen wordt een specifieke afdeling opgericht om alle gemeenteambtenaren te begeleiden bij het vinden van financiering.
Van de deelnemers aan ons seminar had de meerderheid (65%) een duidelijk beeld van de prioritaire projecten die op departementaal niveau gefinancierd moesten worden. Dit is veel minder het geval op gemeentelijk niveau (38%). In afwezigheid van een speciale afdeling voor projectfinanciering blijft het hokjes-denken overheersend.
Een multifunctionele service ten dienste van een lokale strategie
Om de mogelijkheden van coördinatie op gemeentelijk niveau te illustreren, werden tijdens het seminar twee casestudies gepresenteerd.
Case 1:
Mélanie Rasquin, hoofd Subsidies & Partnerschappen van Schaarbeek, beschreef het werk van haar team van 5 medewerkers.
Het multidisciplinaire team is verantwoordelijk voor:
- actief zoeken naar financieringsbronnen voor projecten;
- ontwikkeling, monitoring, ondersteuning en cross-functioneel beheer van projecten en subsidies;
- de ontwikkeling van samenwerkingsverbanden en partnerschappen binnen en buiten de overheid;
- beheersen van middelen en de risico's en kosten voor de gemeente beperken.
De dienst 'Subsidies & partnerschappen' heeft tijd nodig gehad om zich binnen de gemeentelijke structuur te vestigen. Toch is het vandaag een onmisbare steun voor andere afdelingen. Dankzij de expertise van deze afdeling wordt het personeel van de gemeente naar haar diensten doorverwezen als ze een project willen opzetten. Het zorgt ook voor samenhang met de gemeentelijke strategie voor stedelijke ontwikkeling. Bovendien zijn er thema's gedefinieerd die van belang zijn om relevantere projecten op te zetten die kunnen inspelen op lokale problemen.
Deze transversale aanpak werpt vruchten af. Schaarbeek rondt nu meer projecten af, de verschillende afdelingen werken beter samen en het zoeken naar financiering verloopt efficiënter.
Case 2:
Véronique Pierre, Directeur Stedelijke Vernieuwing en Ontwikkeling, en Isabelle Gobert, Hoofd Externe Financiering, presenteerden daarentegen de strategie die is opgezet door Valenciennes Métropole.
De structuur Valenciennes Métropole werd in 2001 gelanceerd met als doel stadsvernieuwing te ontwikkelen en de kwaliteit en leefbaarheid te verbeteren in een gebied dat 35 gemeenten omvat. Het is gebaseerd op een ontwikkelingsstrategie en een territoriaal project rond drie centra:
- een centraal agglomeratiecentrum rond Valenciennes ;
- een evenwichtscentrum voor de agglomeratie Condé sur l'Escaut;
- structurerende gemeenten waarrond tussenliggende centra worden gebouwd.
Om deze ambities te implementeren en de financiële duurzaamheid van projecten te garanderen, heeft Valenciennes Métropole verschillende multifunctionele afdelingen opgezet die nauw samenwerken. Een afdeling "Stadsvernieuwing" met een routekaart als leidraad en een afdeling "Externe financiering" om de financiële duurzaamheid van de projecten te garanderen.
De afdeling "Externe financiering" bestaat uit 3 personen: een manager, een implementatiemanager en een stagiair. De belangrijkste taken zijn het monitoren van mogelijkheden, het bieden van ondersteuning bij het opzetten van projecten, het monitoren van de implementatie van financiering en het coördineren van meerjarige investeringsprogramma's.
De belangrijkste conclusies van het seminar
De vele getuigenissen tijdens het seminar benadrukten het unieke karakter van elke stad en gemeente. Elke gemeente heeft haar eigen specifieke uitdagingen, haar eigen besluitvormingsorganen en haar eigen interne organisatie. Toch kunnen ze allemaal, ook al moeten de oplossingen worden aangepast aan de lokale context, mechanismen invoeren om hun zoektocht naar financiering effectiever en vruchtbaarder te maken.
Allereerst is het cruciaal om de acties tussen de verschillende afdelingen te coördineren om de juiste kansen aan te grijpen en de krachten te concentreren op prioritaire projecten. Om dit te bereiken is het belangrijk om uw aanpak te baseren op strategische documenten die een referentie zijn voor zowel gekozen vertegenwoordigers als gemeentepersoneel.
Het zoeken naar financiering en het opzetten van projecten vereisen specifieke vaardigheden die soms schaars zijn binnen een administratie. Het is dus nuttig om een persoon of een speciale afdeling aan te wijzen die het gemeentepersoneel kan bijstaan in hun inspanningen. De rol van deze persoon is het op elkaar afstemmen van de initiatieven van de verschillende afdelingen, en het laten overeenkomen met het stappenplan dat vooraf werd opgesteld.
Naast het zoeken naar financiering is het essentieel om tests uit te voeren om inspiratie op te doen, te leren en te experimenteren. Dit kan u doen door proefprojecten te ontwikkelen, stedenbouwkundige overgangsprojecten te beoefenen of deel te nemen aan programma's zoals URBACT, waarmee proefprojecten snel kunnen worden uitgevoerd. Deze initiatieven kunnen ook worden benadrukt in uw sollicitaties als bewijs van uw proactieve houding en kennis over het vakgebied.
Als u na het lezen meer structuur wilt aanbrengen in uw aanpak op lokaal niveau, stelt URBACT een aantal hulpmiddelen en gidsen gratis online beschikbaar. https://urbact.eu/toolbox-home/resourcing
