Platform31 en De Haagse Hogeschool organiseerden dit evenement om publieke bestuurders, strategen, beleidsmakers en experts samen te brengen en kennis en ervaringen te delen over duurzame stedelijke ontwikkeling en Europese samenwerking.
Steden en Europa: samen sterker voor de lange termijn
“Wees je bewust van wat er uit Europa komt en wat dit betekent voor je organisatie.”Met deze boodschap openden Patrick van Lunteren (Platform31) en Mendeltje van Keulen (De Haagse Hogeschool) de dag. Het belang van Europese betrokkenheid werd onderstreept in de keynotes van Cecilia Thornfinn (Europese Commissie) en Karen van Dantzig (Urban Envoy). Zij benadrukten de noodzaak om de positie van steden in Europa te versterken door proactief kennis en vaardigheden te delen en strategische keuzes te maken voor de lange termijn. Deze speerpunten werden verder uitgediept tijdens de paneldiscussie, geleid door Arianne van der Meer (EU-Advice), waarin diverse sprekers hun inzichten deelden over de toekomst van Europese stedelijke ontwikkeling en de rol van steden daarin.
Europese programma’s
Deelname aan Europese samenwerkingen leidt niet alleen tot innovatieve oplossingen en financieringsmogelijkheden, maar ook tot een verbreding van netwerken en verbinding in de Europese gemeenschap. Dit werd duidelijk tijdens de parallelle deelsessies, waar verschillende gemeenten en kennis- en onderwijsinstellingen hun ervaringen deelden uit programma’s zoals het European Urban Initiative (EUI), de Urban Agenda for the EU (UAEU), URBACT, Driving Urban Transitions (DUT), en de EU-missie voor 100 klimaatneutrale en slimme steden.
Bovenstaande programma’s zijn nauw met elkaar verbonden door hun gemeenschappelijke doelstellingen en samenwerkingsstructuren. Steden kunnen dan ook deelnemen aan opeenvolgende programma’s, en zo voortbouwen op eerdere successen en ervaringen. Den Helder startte bijvoorbeeld een samenwerking met de Italiaanse stad Ravenna via een City-to-City Exchange (onderdeel van EUI), waarin Ravenna haar aanpak voor de herontwikkeling van de postindustriële wijk Darsena deelde. De samenwerking is voortgezet binnen het URBACT-netwerk ‘DARING Cities’. Hierin werken zeven steden samen aan een gebiedsgerichte aanpak voor het verbeteren van de leefbaarheid in wijken.
Europese digitalisering
Digitalisering in Europa is een actueel en belangrijk onderwerp voor alle Europese regio’s. Onderzoekers van De Haagse Hogeschool bespraken de impact van nieuwe EU-wetgeving op Nederlandse gemeenten. Ze benadrukten de noodzaak voor gemeenten om zich tijdig voor te bereiden op nieuwe regelgeving zoals de NIS2-richtlijn, de eIDAS 2.0-verordening en de Interoperable Europe Act. Deze wetgevingen vereisen dat gemeenten investeren in cybersecuritymaatregelen en de bewustwording binnen hun organisaties vergroten. Samenwerking en kennisdeling tussen gemeenten kunnen helpen om aan de nieuwe eisen te voldoen en de digitale weerbaarheid te versterken.
Gemeentelijke invloed in Europa
Steden spelen een sleutelrol in Europa, niet alleen door deel te nemen aan Europese programma’s en het uitvoeren van regelgeving, maar ook door het inbrengen van lokale inzichten. Marije Cornelissen, onderzoeker bij European Impact en voormalig lid van het Europees Parlement, gaf een inkijk in hoe lobbyen in Brussel werkt. Haar belangrijkste boodschap: succes in Brussel is niet afhankelijk van financiële middelen, maar begint met een sterk inhoudelijk verhaal en de juiste samenwerkingspartners. Door goed voorbereid te zijn en samen op te trekken, kunnen ook (kleine) gemeenten invloed uitoefenen op Europese besluitvorming.
Een gezamenlijke stem richting Europa begint bij een goed begrip van wat de EU als bestuurslaag betekent. Nederlandse gemeenten hebben te maken met steeds meer Europese regelgeving, en een goede oriëntatie kan helpen om Europese ambities beter te koppelen aan de dagelijkse praktijk. De EU biedt veel mogelijkheden voor stedelijke ontwikkeling en Europese samenwerkingen, waarbij ook financiering een rol speelt. Hierdoor kunnen lokale opgaven beter worden aangepakt. Door proactief en samen te werken, kunnen gemeenten hun belangen effectief onder de aandacht brengen en profiteren van Europese netwerken en kennis.
Tot slot
Op de Europadag Green & Digital zijn kennis, ervaringen en netwerken van gemeentelijke experts, Europese strategen en researchers bij elkaar gekomen. De voorbeelden hebben inspiratie gegeven om nog actiever met Europa aan de slag te gaan en mee te doen aan de Europese initiatieven EUI, URBACT en DUT. Deelnemers verlieten de bijeenkomst met nieuwe inzichten en praktische tips voor toekomstige acties en samenwerkingen. Platform31 kan als National Contact Point ondersteunen en organiseert gedurende het jaar verschillende infosessies rondom de calls, houd daarvoor onze nieuwsbrieven en agenda in de gaten. En volgend jaar hopen we iedereen weer te zien op de Europadag 2026.
