Υποστηρίζοντας την περηφάνεια: ένας οδηγός για την προώθηση της συμπερίληψης ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στις πόλεις

Edited on 09/07/2025

Καθώς ο Μήνας Περηφάνειας (Pride Month) 2025 λήγει, ελάτε να γιορτάσουμε το Rainbow Cities Network και τις κατευθυντήριες γραμμές που παρέχει στις πόλεις σχετικά με την καταπολέμηση των διακρίσεων και την προώθηση ίσων ευκαιριών για ΛΟΑΤΚΙ κοινότητες.

 

Κάθε Ιούνιο, πόλεις σε όλο τον κόσμο ζωντανεύουν με χρώμα, ενέργεια και αλληλεγγύη για τις κοινότητες λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, διεμφυλικών (τρανς), διαφυλικών (intersex) και queer, ΛΟΑΤΚΙ-LGBTIQ. Η περηφάνεια δεν αποτελεί μόνο τον εορτασμό της προόδου, αλλά είναι και μια υπενθύμιση για τη δουλειά που χρειάζεται ακόμα να γίνει από τους θεσμούς και τις κοινότητες για τη δημιουργία συμπεριληπτικών και ασφαλών χωρών. Το 2025, οι παρελάσεις και εκδηλώσεις περηφάνειας παρείχαν μια έντονη υπενθύμιση πως η βία εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ εξακολουθεί να υφίσταται, όπως και η απώθηση εναντίον των δικαιωμάτων των τρανς και της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης.

 

Η συμπεριληπτική αστική ανάπτυξη βασίζεται στη διευθέτηση δομικών ανισοτήτων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται με το φύλο και τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Δίκτυα URBACT όπως το Δίκτυο Σχεδιασμού Δράσης Gendered Landscape έχουν εξερευνήσει τις διασταυρώσεις φύλου και αστικού σχεδιασμού. Πόροι όπως ο Κόμβος Γνώσης Gender Equal Cities παρέχουν πληροφορίες από εμπειρογνώμονες και πρακτικές συστάσεις για την ενσωμάτωση της ισότητας των φύλων στις τοπικές αστικές ατζέντες. Αυτές οι προσπάθειες ευθυγραμμίζονται με ευρύτερα πλαίσια όπως το EU LGBTIQ Equality Strategy 2020-2025 και με παγκόσμιες πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν τις πόλεις στην ενδυνάμωση των τοπικών ΛΟΑΤΚΙ κοινοτήτων. Το URBACTσυνεισφέρει ενεργά σε αυτή την ατζέντα μέσω της υποστήριξης των πόλεων και μέσω πλατφορμών διαμοιρασμού γνώσης. 

 

Σε αυτό το άρθρο, εξετάζουμε τη δράση ενός παγκόσμιου δικτύου που προσφέρει 13 πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές για τη μετατροπή της ΛΟΑΤΚΙ συμπερίληψης σε τοπική δράση. 

Rainbow Cities Network     

 

Το Rainbow Cities Network (RCN) ιδρύθηκε από τις πόλεις Άμστερνταμ (Ολλανδία), Βαρκελώνη (Ισπανία), Κολωνία (Γερμανία), και Τορίνο (Ιταλία)  το 2012 με τη μορφή μιας ανεπίσημης συνεργασίας. Από τότε, το δίκτυο έχει επεκταθεί και σε άλλες ευρωπαϊκές και μη ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Πόλη του Μεξικού (Μεξικό), το Σάο Πάολο (Βραζιλία) και η Μπεσίκτας (Τουρκία), ενδυναμώνοντας το ρόλο του ως μια διεθνής πλατφόρμα για τοπική ΛΟΑΤΚΙ συμπερίληψη. 

Μέσω της ανταλλαγής καλών πρακτικών, ανταλλαγής γνώσης και από κοινού σχεδιασμό, το δίκτυο ενδυναμώνει τις πόλεις για να αναπτύξουν συμπεριληπτικές στρατηγικές προσαρμοσμένες στα εκάστοτε ιδιαίτερα αστικά πλαίσια. Αποσκοπεί στο να υποστηρίξει τοπικές κυβερνήσεις  να αυξήσουν την ορατότητα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων και να προωθήσουν περιβάλλοντα όπου η διαφορετικότητα αναγνωρίζεται, γίνεται σεβαστή και προστατεύεται. 

13 κατευθυντήριες γραμμές για τοπική δράση

 

Το RCN έχει αναπτύξει ένα σετ πρακτικών κατευθυντήριων γραμμών σκιαγραφώντας βασικές προκλήσεις σε 13 διασυνδεδεμένα πεδία πολιτικών. Πώς αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές βοηθάνε τις πόλεις;  Λειτουργούν ως μια ευέλικτη εργαλειοθήκη που μπορεί να προσαρμοστεί σε διαφορετικά τοπικά πλαίσια, μεγέθη πόλεων, και οργανωσιακών δομών. Από τη μία πλευρά, προσφέρουν δοκιμασμένες και αποδεδειγμένες προσεγγίσεις (καλές πρακτικές) και από την άλλη, βοηθούν τις πόλεις στην ανάπτυξη συνεκτικών τοπικών σχεδίων δράσης ή στην αποτελεσματική μεταρρύθμιση πολιτικών σε επίπεδο δήμου.

Παρακάτω παρατίθενται ορισμένα παραδείγματα καλών πρακτικών που διευθετούν μερικά από τα πιο επείγοντα ζητήματα του 2025, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων χώρων, της ασφάλειας, των αθλημάτων, και της απασχόλησης.

Υποδομές και δημόσιος χώρος

Οι τοπικές κυβερνήσεις είναι υπεύθυνες για την παροχή των απαραίτητων υποδομών, τόσο σκληρών (συγκοινωνία, ενέργεια, ύδρευση)  όσο και απαλών (δημόσια κτήρια, πάρκα, σχολεία, και εγκαταστάσεις υγείας), προκειμένου να υποστηρίζουν την αστική ζωή. Ωστόσο, πολλά ΛΟΑΤΚΙ άτομα εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις στην πρόσβαση στους δημόσιους χώρους, με περισσότερο από το ένα τρίτο στην ΕΕ να καταγγέλλει αρνητικές εμπειρίες σε δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου.

Η Χαϊδελβέργη (Γερμανία) προσφέρει ένα καλό παράδειγμα συμπεριληπτικών υποδομών. Το 2022, υιοθέτησε ένα σχέδιο για την εφαρμογή δημόσιων τουαλετών για όλα τα φύλα, καθιστώντας την έτσι μια από τις πρώτες γερμανικές πόλεις που συμπεριέλαβαν επίσημα αυτό το στοιχείο στον αστικό σχεδιασμό. Η Διεύθυνση Κτηρίων και το Γραφείο Συντονισμού ΛΟΑΤΚΙ+ πλέον αποφασίζουν από κοινού στην περίληψη τέτοιων εγκαταστάσεων σε νέα ή ανακαινισμένα δημόσια κτήρια. 

Το Συμβούλιο Πόλης του Κορκ (Ιρλανδία) επίσης προωθεί τη συμπερίληψη αυξάνοντας την ορατότητα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων σε δημόσιους χώρους. Πέρα από τη συμβολική ανύψωση σημαιών σε σημαντικές ημερομηνίες, η πόλη έχει επενδύσει σε μόνιμα στοιχεία όπως ένα κιγκλίδωμα από γυαλί στα χρώματα του ουράνιου τόξου στα κοινοτικά γραφεία, και δύο διαβάσεις πεζών στα χρώματα του ουράνιου τόξου, ξεκάθαρα και διαρκή σημάδια υποστήριξης προς την τοπική  ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. 

Ασφάλεια 

Τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα αντιμετωπίζουν υψηλό ρίσκο παρενοχλήσεων και βίας λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού ή του φύλου τους. Σύμφωνα με την υπηρεσία της ΕΕ για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα (EU Fundamental Rights Agency), το 58% των συμμετεχόντων στην πιο πρόσφατη έρευνα, ανέφεραν πως έχουν βιώσει παρενόχληση ή απειλητικές καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων παρενοχλήσεων ή βιαιοπραγιών. 

Στο Ρότερνταμ (Ολλανδία), η πρωτοβουλία Natuurlijk Samen -καθοδηγούμενη από την Ένωση Ασφάλειας για ΛΟΑΤΚΙ άτομα- φέρνει κοντά την αστυνομία, το γραφείο κατά των διακρίσεων RADAR, και τοπικές ΜΚΟ. Επικεντρώνεται στην ενίσχυση της ασφάλειας, στην ενθάρρυνση της καταγραφής περιστατικών, και στην ταυτοποίηση και διευθέτηση επικίνδυνων καταστάσεων.

Ένα άλλο παράδειγμα έρχεται από το Βερολίνο (Γερμανία), που παρέχει εξειδικευμένη στην κοινωνία των πολιτών συμβουλευτική, μαζί με άτομα επαφής για ΛΟΑΤΚΙ στα γραφεία της αστυνομίας και του εισαγγελέα, ώστε να βοηθήσει θύματα παρενόχλησης, διακρίσεων, ή βίας μέσω της διαδικασίας καταγγελιών.

Αθλητισμός και αναψυχή

Οι τοπικές κυβερνήσεις διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ποιότητας ζωής παρέχοντας υποδομές, χρηματοδότηση, και πρόσβαση σε εγκαταστάσεις αθλητισμού και αναψυχής. Ωστόσο, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα πολλές φορές αποκλείονται από τέτοιους χώρους λόγω της ελλιπούς εκπροσώπησης, των δομικών διακρίσεων, ή επειδή αντιμετωπίζουν εχθρικές συμπεριφορές, και λεκτική ή φυσική βία. 

Στο Αννόβερο (Γερμανία) η πρωτοβουλία “All Bodies Swim” αντιμετωπίζει τον αποκλεισμό τρανς, διαφυλικών και μη-δυαδικών (non-binary) ατόμων από δημόσιες πισίνες λόγω των ανεπαρκών εγκαταστάσεων, των κανόνων ενδυμασίας, ή των διακρίσεων. Η πόλη παρέχει αποκλειστικούς μηνιαίους χρόνους κολύμβησης, κατά τους οποίους τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα μπορούν να χρησιμοποιούν οποιοδήποτε αποδυτήριο και να φοράνε μαγιώ που ταιριάζουν με την ταυτότητά τους, με την υποστήριξη εξειδικευμένου προσωπικού.

Ο Δήμος Κότορ (Μαυροβούνιο) προσφέρει ακόμα ένα παράδειγμα συμπεριληπτικών δημόσιων υποδομών, ενσωματώνοντας θέματα ΛΟΑΤΚΙ στην πολιτισμική και τουριστική του ατζέντα. Στη Μέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η πόλη υποστήριξε την έναρξη του “Discovering the HiddenMontenegroQueer and Related Topics” που αναδεικνύει τη συχνά παραμελημένη ιστορία και κουλτούρα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στο Μαυροβούνιο.

Εργασία

Τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα συχνά αντιμετωπίζουν υψηλή ανεργία και διακρίσεις στους εργασιακούς χώρους, με αρκετά από αυτά να κρύβουν την ταυτότητά τους λόγω φόβου.  Τα τρανς άτομα επηρεάζονται ιδιαίτερα λόγω κενών στο βιογραφικό τους και προκαταλήψεων ενάντια  στον έμφυλο αντικομφορμισμό. Οι δήμοι μπορούν να ηγηθούν προωθώντας συμπεριληπτικά εργασιακά περιβάλλοντα, θεσπίζοντας προδιαγραφές διαφορετικότητας στα συμβόλαια, και υποστηρίζοντας πρωτοβουλίες διδαχής ή επίγνωσης. 

Μια καλή πρακτική έρχεται από τη Λιουμπλιάνα (Σλοβενία) η οποία δημιούργησε τη φιλική προς ΛΟΑΤΚΙ βεβαίωση (Certifikat LGBT prijazno) για να προωθήσει συμπεριληπτικούς χώρους εργασίας και περιβάλλοντα πελατών. Μια τοπική ΜΚΟ παραδίδει ένα τετράωρο σεμινάριο για το προσωπικό, και πιστοποιημένοι οργανισμοί παραλαμβάνουν ένα καταστατικό από το δήμαρχο, μαζί με αυτοκόλλητα και αφίσες ώστε να αναδείξουν την αφοσίωσή τους στην ΛΟΑΤΚΙ συμπερίληψη. 

Ένα ακόμα παράδειγμα έρχεται από το Παρίσι (Γαλλία) και περιλαμβάνει μέτρα για την υποστήριξη τρανς υπαλλήλων ως μέρος του ΛΟΑΤΚΙ σχεδίου δράσης της πόλης. Από το 2022, το προσωπικό μπορεί να χρησιμοποιεί το επιλεγμένο του όνομα και αντωνυμίες χωρίς νομικές αλλαγές. Οι υπεύθυνοι λαμβάνουν υλικό καθοδήγησης, οι ομάδες μπορούν να παρακολουθούν εργαστήρια επίγνωσης, ενώ ένα δωρεάν ηλεκτρονικό σεμινάριο για τη συμπερίληψη τρανς ξεκίνησε τη Μέρα Ορατότητας Τρανς (Trans Visibility Day) του 2023.

Εξερευνήστε τα χρώματα του ουράνιου τόξου

 

Το Rainbow Cities Network και οι άλλες πρωτοβουλίες που παρουσιάστηκαν σε αυτό το άρθρο επιδιώκουν να διασφαλίσουν πως κανείς δεν παραμελείται λόγω της ταυτότητάς του ή του σεξουαλικού του προσανατολισμού. Σας προσκαλούμε να διαβάσετε τις κατευθυντήριες γραμμές και να εντοπίσετε ποιες είναι χρήσιμες για την πόλη σας. Μπορείτε επίσης να επικοινωνήσετε με το Rainbow Cities Network μέσω αυτής της φόρμας

Επιθυμείτε να μάθετε περισσότερα για τη δράση του URBACT στις πόλεις σχετικά με ζητήματα ΛΟΑΤΚΙ; Εξερευνήστε την νεότερη επιλογή Καλών Πρακτικών URBACT που αντιμετωπίζουν αστικές προκλήσεις όπως η κινητικότητα, η ισότητα των  φύλων, και η κοινωνική συμπερίληψη. Μπορείτε επιπλέον να επισκεφτείτε τον Κόμβο Γνώσης για την ισότητα των φύλων για να ακολουθήσετε τα τελευταία νέα και πληροφορίες σχετικά με αυτό το θέμα.

Αποκτήστε πληροφορίες από εμπειρογνώμονες από τις δημοσιεύσεις: Λύσεις συμπεριληπτικής κινητικότητας στις πόλεις και Involving the LGBTQI+ community in local night policy: the Parisian model.

Submitted by on 09/07/2025